1. Giới thiệu khái quát

- Tên nước: Cộng hòa Panama

- Thủ đô: Panama City. Ngày quốc khánh: ngày 03 tháng 11

- Vị trí địa lý: nằm ở khu vực Trung Mỹ, tiếp giáp biển Caribe và Bắc Đại Tây Dương, nằm giữa Colombia và Costa Rica.

- Diện tích: 75.420 km2

- Khí hậu: nhiệt đới biển, nóng, ẩm, nhiều mây; mùa mưa kéo dài (từ tháng năm đến tháng giêng); mùa khô ngắn (từ tháng giêng đến tháng năm).

- Dân số: 4.470.241 (năm 2024); Tỷ lệ tăng dân số: 1,48% (năm 2024);

- Tôn giáo: Công giáo (85%), Tin lành (15%)

- Hệ thống chính trị: theo chế độ Cộng hòa

+ Hành pháp: Tổng thống là người đứng đầu quốc gia và cũng là người đứng đầu Chính phủ. Tổng thống và Phó Tổng thống được bầu cử theo hình thức phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 5 năm

+ Lập pháp: Quốc hội nhất viện gồm 71 ghế, đại biểu quốc hội do dân bầu cử, nhiệm kỳ 5 năm. Chế độ đa đảng.

+ Tư pháp: Tòa án tư pháp tối cao gồm 9 thẩm phán

- Tiền tệ: đồng Balboa (PAB) nhưng chỉ tồn tại trên danh nghĩa; đồng tiền lưu thông thực tế là USD.

- Ngôn ngữ: tiếng Tây Ban Nha (ngôn ngữ chính), tiếng Anh (khoảng 14%)

- Tổng thống hiện nay là ông Jose Raul Mulino (đắc cử ngày 05/05/2024)

-  Tỷ lệ thất nghiệp: 6,7% (năm 2023).

2. Tổng quan kinh tế Panama

Panama là một trong những quốc gia có nền kinh tế ổn định nhất khu vực Mỹ Latinh. Nền kinh tế nước này chủ yếu dựa vào khu vực dịch vụ, chiếm gần 80% GDP và đóng góp phần lớn nguồn thu ngoại hối. Các động lực tăng trưởng chính bao gồm: Kênh đào Panama và các hoạt động liên quan, Khu thương mại tự do Colón, du lịch, dịch vụ hàng không, và trung tâm ngân hàng quốc tế.

Khu vực công nghiệp đóng góp khoảng 23,9% GDP. Trong đó, ngành công nghiệp chế biến có xu hướng giảm dần về tỷ trọng, từ 6,3% năm 2011 xuống còn 4,8% năm 2022, do mất sức cạnh tranh trước hàng hóa nhập khẩu như thịt, cá, sữa, đường và vật liệu xây dựng.

Ngành khai khoáng từng đạt tỷ trọng cao trong cơ cấu GDP, từ 1,8% năm 2018 tăng lên 5,1% năm 2021 và 4,0% năm 2022. Tuy nhiên, đến năm 2024, ngành này rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng do việc đóng cửa mỏ Cobre Panamá – mỏ đồng lớn nhất cả nước và là một trong những mỏ quan trọng hàng đầu tại Trung Mỹ.

Ngành nông nghiệp chỉ đóng góp gần 3% GDP, với các sản phẩm chính gồm: chuối, gạo, đường, ngô, cà phê, cacao, thịt bò, thịt lợn, tôm và cá ngừ. Tuy nhiên, sản lượng nông nghiệp hiện chưa đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước.

Trong giai đoạn 2015–2024, kinh tế Panama đạt tốc độ tăng trưởng trung bình 4,27%. Năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, GDP suy giảm mạnh ở mức -17,7%. Tuy nhiên, nền kinh tế đã nhanh chóng phục hồi trong những năm sau đó, với mức tăng 15,8% năm 2021, 10,8% năm 2022 và 7,6% năm 2023. GDP hiện tại của Panama ước đạt khoảng 70 tỷ USD.

3. Quan hệ thương mại Việt Nam – Panama

Trong nhiều năm qua, Panama luôn nằm trong nhóm 10 đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại Mỹ Latinh (đứng thứ 6 năm 2024, sau Brazil, Argentina, Mexico, Chile, Peru, Colombia), tuy nhiên quan hệ kinh tế - thương mại giữa hai nước còn ở mức khiêm tốn. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, kim ngạch thương mại hai nước năm 2024 đạt 401,08 triệu USD (tăng 4,9% so với năm 2023). Trong đó, xuất khẩu sang Panama đạt 390,59 triệu USD (tăng 3,9%), nhập khẩu đạt 10,49 triệu USD, tăng 62,5%.

Kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Panama

Đơn vị: triệu USD

Năm	VN xuất khẩu		VN nhập khẩu		Tổng kim ngạch
	Trị giá	Tăng/giảm (%)	Trị giá	Tăng/giảm (%)	Trị giá	Tăng/giảm (%)
2014	233,8		17,5		251,3
2015	268,8	14,97	23,3	33,14	293,1	16,63
2016	197,94	-26,36			197,94	-32,47
2017	325,5	64,44			325,5	64,44
2018	265,06	-18,57			265,06	-18,57
2019	337,64	27,38	4,05		341,69	28,91
2020	309,54	-8,32	10,5	159,26	320,04	-6,34
2021	462,12	49,3	4,92	-53,1	467,04	45,9
2022	435,04	-5,9	8,39		443,44
2023	376,04	-13,6	6,46		382,50	-15,2%
2024	390,59	3,9	10,49	62,5	401,08	4,9

Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Panama lần lượt là: điện thoại các loại và linh kiện, giày dép các loại, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, hàng dệt may, phương tiện vận tải và phụ tùng, hàng thủy sản. Ở chiều ngược lại, Việt Nam chủ yếu nhập khẩu từ Panama chất dẻo, nguyên liệu, gỗ và sản phẩm gỗ.

4. Ủy ban Hỗn hợp về Hợp tác Kinh tế, Thương mại và Đầu tư Việt Nam – Panama

Kỳ họp lần I Ủy ban Hỗn hợp về Hợp tác Kinh tế, Thương mại và Đầu tư giữa Việt Nam và Panama đã được tổ chức từ ngày 21-22/7/2016 tại thủ đô Panama City, Panama. Tại kỳ họp, hai Bên đã trao đổi ý kiến về nhiều vấn đề nhằm đẩy mạnh hợp tác giữa Việt Nam và Panama trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, tài chính, nông nghiệp và các lĩnh vực quan hệ song phương khác mà hai Bên cùng quan tâm.

Cụ thể, phía Panama bày tỏ nguyện vọng của các doanh nghiệp Panama trong việc xuất khẩu các sản phẩm công - nông nghiệp và thủy sản sang Việt Nam, đặc biệt là thịt lợn, thịt bò, tôm và tương ớt. Hai Bên thống nhất thúc đẩy trao đổi thông tin có liên quan đến an toàn thực phẩm, kiểm dịch và nhập khẩu các sản phẩm.

Phía Panama cho biết sẽ hỗ trợ cung cấp các thông tin cần thiết liên quan đến việc mở trung tâm giới thiệu sản phẩm của Việt Nam tại Khu Thương mại tự do Colon, Panama. Tại kỳ họp này, phía Việt Nam bày tỏ sẵn sàng hợp tác với Panama trong việc đưa nước này thành Trung tâm sản xuất và trung chuyển (Hub) lương thực của khu vực.

Hai Bên đồng ý thúc đẩy hợp tác nhằm nâng cao năng lực sản xuất gạo của Panama thông qua việc đánh giá đề xuất tư vấn cải thiện hệ thống tưới tiêu, chuyển giao giống, kỹ thuật canh tác, chuyên gia kỹ thuật, phân bón, thuốc trừ sâu, trong khuôn khổ của Bản Ghi nhớ về Hợp tác Nông nghiệp ký năm 2008.

Trong khuôn khổ kỳ họp, hai Bên đã ký tắt Hiệp định giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa Panama về tránh đánh thuế hai lần và ngăn ngừa việc trốn lậu thuế đối với các loại thuế đánh vào thu nhập.