Theo số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), 5 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu tôm sang 103 thị trường, mang về 1,3 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Kim ngạch xuất khẩu tăng nhẹ so với cùng kỳ là tín hiệu tích cực tuy nhiên ngành tôm vẫn tiếp tục phải đối mặt với nhiều thách thức khi tình hình kinh tế thế giới chưa có dấu hiệu phục hồi, lạm phát vẫn cao, chiến tranh chưa có hồi kết.
Về mặt hàng, 5 tháng năm 2024, tôm chân trắng là mặt hàng mang lại giá trị cao nhất với 935 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tới 72% trong tổng thị phần xuất khẩu các loại tôm. Tiếp đến là tôm sú chiếm 12% đạt 155 triệu USD, tăng nhẹ 1% so với cùng kỳ. Bên cạnh đó, tôm hùm cũng là mặt hàng chiếm tỷ trọng xuất khẩu đáng kể, chiếm hơn 8% với giá trị xuất khẩu đạt trên 106 triệu USD, tăng gấp gần 70 lần so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng đột phá của tôm hùm. Ngoài ra, xuất khẩu tôm sắt, tôm càng, tôm tít, tôm vằn đều có xu hướng tăng tích cực trong thời gian qua.
Về thị trường, Trung Quốc và Hồng Kông đang dẫn đầu với kim ngạch đạt 260 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ. Xuất khẩu vào thị trường này tăng trưởng giảm dần từ tháng 1 đến tháng 4. Sang tháng 5 có dấu hiệu giảm nhiều. Nguyên nhân chính là giá tôm của Việt Nam cao hơn so với giá của các nguồn cung đối thủ. Những tháng tiếp theo cho đến cuối năm, Ecuador, Ấn Độ và Indonesia sẽ tập trung hơn vào thị trường Trung Quốc do Mỹ áp thuế cao vì thế tôm của Việt Nam xuất vào Trung Quốc sẽ khó khăn hơn về giá đặc biệt là tôm sú nguyên con, thẻ nguyên con.
Thị trường Hoa Kỳ đứng thứ 2 về kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm nay với trị giá đạt 229 triệu USD, tăng 1% so với cùng kỳ. Xuất khẩu tôm sang Hoa Kỳ chỉ tăng mạnh trong tháng 1, ngược lại tháng 2, tháng 4 và tháng 5 giảm mạnh.
Trong 5 tháng đầu năm nay, Nhật Bản là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của tôm Việt Nam, đạt 183 triệu USD, giảm 4% so với cùng kỳ năm trước. Tuy tồn kho của các nhà nhập khẩu không nhiều, nhưng do đồng Yên mất giá từ đầu năm đến nay vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi và lạm phát cao nên người tiêu dùng chi tiêu tiết kiệm.
Về khối thị trường, xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU 5 tháng năm 2024 đạt 165 triệu USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu tôm sang EU sau khi giảm trong tháng 2 và 3, đã phục hồi tăng trở lại trong tháng 4 và 5. Dự báo những tháng tới, nhu cầu nhập khẩu tôm của thị trường EU dự kiến tăng nhẹ cho đến cuối năm, trong đó nhu cầu nhập khẩu hàng giá trị gia tăng của thị trường này sẽ tăng trưởng tốt hơn các mặt hàng truyền thống vì tồn kho đã giảm nhiều.
Nhận định về ngành tôm trong quý III năm 2024, VASEP cho rằng xuất khẩu tôm Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với nhiều thách thức như giá xuất khẩu giảm, áp lực cạnh tranh mạnh từ các nguồn cung đối thủ, chi phí vận chuyển và giá đầu vào tăng mạnh, xung đột địa chính trị, suy thoái kinh tế thế giới.
“Các doanh nghiệp xuất khẩu tôm đã và đang nỗ lực vạch ra các chiến lược để phát triển như gia tăng chất lượng, tạo sự khác biệt cho sản phẩm của mình trên thị trường. Bên cạnh đó là áp dụng khoa học công nghệ vào cả khâu sản xuất và khâu nuôi để nâng hiệu suất và giảm giá thành sản phẩm”, VASEP nhận định.
