Ngày 29 tháng 11 năm 2024, các nước EFTA (Iceland, Liechtenstein, Na Uy và Thụy Sỹ) và Thái Lan đã họp trực tuyến về việc kết thúc việc đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa hai bên.
Khối EFTA và Thái Lan đã từng khởi động đàm phán FTA vào tháng 10/2005. Hai vòng đàm phán đã được tổ chức trong các năm 2005 và 2006. Nhưng sau đó, vì một số lý do, hai bên đã ngừng các cuộc đàm phán từ năm 2006. Đàm phán FTA được các Bộ trưởng EFTA và Phó Thủ tướng Thái Lan khởi động lại trong cuộc họp tháng 6/2022, tại Borgarnes, Iceland. Vòng đàm phán đầu tiên diễn ra cùng tháng 6/2022 tại Bangkok, Thái Lan. Vòng đàm phán cuối cùng (vòng 10) diễn ra tại Geneva, Thụy Sỹ tháng 8/2024.
Cùng với các cuộc đàm phán FTA, EFTA đã thực hiện một nghiên cứu đánh giá trước về tác động của FTA giữa hai bên đến phát triển bền vững. Báo cáo đánh giá cuối cùng được công bố tháng 9/2024. Báo cáo này, dựa trên phương pháp định lượng và định tính, nêu bật một số kết quả tiềm năng về kinh tế và phát triển bền vững của FTA EFTA - Thái Lan, bao gồm các tác động tích cực đến kinh tế, thúc đẩy đầu tư trực tiếp nước ngoài và giảm lượng khí thải toàn cầu do hiệu ứng chuyển hướng thương mại. Báo cáo cũng đưa ra khuyến nghị để đảm bảo rằng việc thực hiện FTA này không tác động đến các vấn đề về phát triển bền vững.
Được đánh giá là một hiệp định thương mại tự do bao quát và nhiều tham vọng, FTA này tích hợp các quy định mới của EFTA về doanh nghiệp vừa và nhỏ và một chương mới nhất về thương mại và phát triển bền vững, đồng thời thúc đẩy các lợi ích thương mại truyền thống. FTA bao gồm các nội dung chính sau:
• Lời mở đầu
• Thương mại hàng hóa
• Quy tắc xuất xứ, tạo thuận lợi thương mại và hợp tác hải quan
• Các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch thực vật (SPS) và Hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT)
• Phòng vệ thương mại
• Thương mại dịch vụ
• Đầu tư
• Quyền sở hữu trí tuệ (IPR)
• Cạnh tranh
• Mua sắm Chính phủ
• Thương mại và phát triển bền vững
• Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME)
• Hợp tác kỹ thuật và nâng cao năng lực
• Các điều khoản ngang, pháp lý và thể chế (bao gồm cả giải quyết tranh chấp)
Xuất khẩu từ các nước EFTA sang Thái Lan có tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm đạt 2,8% trong 5 năm qua, trong khi nhập khẩu của các nước EFTA từ Thái Lan có tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 8,5% trong cùng khoảng thời gian. Năm 2023, kim ngạch thương mại song phương EFTA-Thái Lan đạt khoảng 3,2 tỷ Euro, trong đó các nước EFTA nhập khẩu từ Thái Lan khoảng 1,8 tỷ Euro và xuất khẩu sang Thái Lan khoảng 1,4 tỷ Euro. Những mặt hàng nhập khẩu chính của EFTA từ Thái Lan là máy móc thiết bị điện, sản phẩm cơ khí, đồng hồ và phụ tùng đồng hồ, xe cộ và các sản phẩm sắt thép. Những mặt hàng xuất khẩu chính từ EFTA sang Thái Lan là đồng hồ, cá và động vật giáp xác, dược phẩm, máy móc thiết bị điện, sản phẩm cơ khí.
Về phía Thái Lan, ông Pichai Naripthaphan, Bộ trưởng Thương mại Thái Lan, đánh giá việc kết thúc thành công các cuộc đàm phán FTA Thái Lan - EFTA sau hơn hai năm đàm phán đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lĩnh vực thương mại của nước này, với tư cách là FTA đầu tiên Thái Lan ký với các nước khu vực châu Âu. Hiệp định này phù hợp với chiến lược của Chính phủ Thái Lan nhằm thúc đẩy thương mại và mở ra các cơ hội xuất khẩu mới, đồng thời tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài. Ông cho biết kết quả đàm phán sẽ được trình lên nội các Thái Lan phê duyệt, hướng tới khả năng ký kết chính thức vào dịp Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra tham dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sỹ vào tháng 1/2025.
Trong các nước ASEAN, khối EFTA đã ký FTA với Singapore (có hiệu lực từ tháng 1/2003), Philippines (có hiệu lực từ tháng 6/2018) và Indonesia (có hiệu lực từ tháng 11/2021). Ngoài FTA với Thái Lan vừa kết thúc đàm phán, hiện khối EFTA đang tiếp tục đàm phán FTA với Malaysia và Việt Nam.
Nguồn tham khảo:
https://www.efta.int/media-resources/news/efta-and-thailand-conclude-free-trade-negotiations
