Theo đề nghị của doanh nghiệp xuất khẩu trong nước, Thương vụ Văn phòng Kinh tế Văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc xin giới thiệu bài viết giới thiệu về Thị trường gạch men Đài Loan để hỗ trợ tiếp cận, khai thác thị trường.
(Gạch ốp của Viglacera được chào bán tại Đài Loan)
Đài Loan là một thị trường có quy mô nhỏ với dân số chỉ hơn 23 triệu người, song lại được đánh giá là một trong những thị trường khó tính bậc nhất châu Á. Trong 50 năm từng là thuộc địa của Nhật Bản, thói quen tiêu dùng của người dân Đài Loan chịu ảnh hưởng sâu sắc từ phong cách Nhật – đề cao tính tinh tế, bền vững và thẩm mỹ giản dị. Do vậy, các sản phẩm gạch men, gốm sứ muốn bán được vào thị trường này phải đạt chất lượng cao, mẫu mã hài hòa giữa phong cách Trung Hoa và tinh thần Nhật Bản, cũng như lối sống tối giản, sống xanh, phát triển bền vững của người dân trên đảo.
Về mặt xây dựng, Đài Loan là đảo có địa hình đồi núi và thường xuyên xảy ra động đất, nên kiến trúc phổ biến là nhà thấp tầng, hiếm có công trình vượt quá 20 tầng. Hơn nữa, quá trình đô thị hóa đã gần như hoàn thiện từ thập niên 1980–1990, khiến ngành vật liệu xây dựng không còn sôi động như trước. Các dự án mới chủ yếu tập trung vào tái thiết hoặc cải tạo cục bộ, trong bối cảnh giá bất động sản cao so với thu nhập bình quân.
Ngành công nghiệp gạch men của Đài Loan
Trong giai đoạn kinh tế phát triển mạnh của thế kỷ trước, chính quyền Đài Loan đã yêu cầu các nhà sản xuất gạch men chuyển sang sử dụng nhiên liệu sạch (gas) để giảm ô nhiễm môi trường. Khi chi phí nhân công và nguyên liệu tăng, các doanh nghiệp trong ngành dần di dời cơ sở sản xuất sang các quốc gia có lợi thế về chi phí như Trung Quốc và ASEAN, đặc biệt là Việt Nam. Nhờ đó, nhiều thương hiệu gạch men Đài Loan hiện đầu tư lớn tại Việt Nam như Chang Yih, Bạch Mã, Caesar…, tập trung chủ yếu ở các tỉnh phía Nam. Từ đây, sản phẩm được xuất khẩu ngược trở lại Đài Loan cũng như phân phối sang các nước khác và là yếu tố quan trọng trong giao thương nhóm mặt hàng này giữa hai Bên.
Cạnh tranh và chính sách thương mại
Việc Đài Loan nhiều năm qua cấm nhập khẩu gạch men Trung Quốc đã mở ra cơ hội cho hàng Việt Nam, vốn có chất lượng ổn định và giá cạnh tranh. Tuy nhiên, từ năm 2020, cơ quan chức năng Đài Loan đã áp thuế chống bán phá giá (AD) đối với sản phẩm gạch men nhập khẩu từ Việt Nam, Ấn Độ, Malaysia và Indonesia.
Theo kết luận điều tra, nhiều doanh nghiệp Việt Nam được hưởng mức thuế suất riêng tùy theo biên độ bán phá giá và mức độ hợp tác. Tuy nhiên, các doanh nghiệp mới (chưa từng xuất khẩu trong giai đoạn điều tra) sẽ phải chịu mức thuế suất chung cao nhất, khiến việc tiếp cận thị trường sẽ gặp rất nhiều bất lợi. Vì vậy, doanh nghiệp Việt Nam muốn thâm nhập hoặc duy trì xuất khẩu cần theo sát quy định AD, chuẩn bị hồ sơ minh bạch, đồng thời phối hợp chặt chẽ với đối tác nhập khẩu Đài Loan để bảo đảm ổn định chuỗi cung ứng.
Về kim ngạch nhập khẩu, theo số liệu của Cơ quan Quản lý Ngoại thương Đài Loan (TITA), trong 10 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch nhập khẩu gạch men (mã HS 6907: Ceramic flags and paving, hearth or wall tiles; ceramic mosaic cubes and the like, whether or not on a backing; finishing ceramics) đạt 112,6 triệu USD, giảm 8,99% so với cùng kỳ năm 2024 (giảm 11,12 triệu USD). Điều này phản ánh xu hướng giảm nhu cầu xây dựng và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các nguồn cung truyền thống.
Về đối thủ cạnh tranh, thống kê của TITA cho thấy, trong 10 tháng đầu năm nay, Ý đã vượt Việt Nam trở thành nguồn cung lớn nhất với 28,55 triệu USD (+7,14%), chiếm 25,36% tổng nhập khẩu. Việt Nam xếp thứ hai với 28,36 triệu USD (−16,80%), vẫn duy trì 25,18% thị phần. Các nước kế tiếp gồm Ấn Độ (20,64 triệu USD, −11,5%), Tây Ban Nha (20,22 triệu USD, −7,9%) và Malaysia (5,25 triệu USD, −3,0%). Một số thị trường mới nổi ghi nhận tăng trưởng đáng chú ý như Ba Lan (+54,5%), Thổ Nhĩ Kỳ (+36,7%), Pháp (+26,5%) và Hàn Quốc (+203,6%), trong khi Indonesia, UAE và Hoa Kỳ đều giảm sâu trên 40–70%.
Tuy nhiên, thống kê của TITA cũng cho thấy, tính đến tháng 10/2025, Top năm nguồn cung lớn nhất (Ý, Việt Nam, Ấn Độ, Tây Ban Nha, Malaysia) chiếm tới 91,5% tổng kim ngạch nhập khẩu gạch men của Đài Loan, cho thấy mức độ tập trung thị trường rất cao.
Tập quán buôn bán và phân phối
Tại Đài Loan, vật liệu sử dụng cho công trình thường do kiến trúc sư (KTS) chỉ định trong hồ sơ thiết kế. Do đó, muốn đưa sản phẩm vào công trình, doanh nghiệp cần tiếp cận mạng lưới tư vấn – KTS song song với hệ thống bán lẻ vật liệu xây dựng truyền thống.
Các nhà nhập khẩu lớn trong ngành chủ yếu tập trung tại quận Yingge thuộc Thành phố Tân Bắc, trung tâm gốm sứ lâu đời của Đài Loan. Quan hệ thương mại giữa hai bên đã hình thành hơn 30 năm, và phần lớn thương hiệu gạch men Việt Nam uy tín đều đã có mặt tại đây. Người Đài Loan có tập quán kinh doanh ổn định, gắn bó lâu dài với đối tác quen, nên việc xây dựng niềm tin và duy trì chất lượng ổn định là yếu tố then chốt. Điều này cũng khiến doanh nghiệp mới khó chen chân vào hệ thống phân phối hiện có.
Triển lãm và xúc tiến thương mại
Do quy mô thị trường hạn chế, triển lãm chuyên ngành gạch men tại Đài Loan không nhiều và không quá sôi động. Doanh nghiệp Việt Nam có thể xem xét tham gia Taipei Building Show – triển lãm vật liệu xây dựng thường niên tổ chức vào cuối năm tại Đài Bắc (chi tiết xem tại đây) để kết nối với đối tác nhập khẩu, giới kiến trúc sư và hệ thống phân phối sở tại.
