Liên minh châu Âu (EU) đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Tuy nhiên, vẫn chưa có sự đồng thuận về cách đạt được điều này, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp. Đan Mạch, quốc gia có kế hoạch áp dụng thuế carbon đối với chăn nuôi từ năm 2030, đang thu hút sự chú ý và gây tranh cãi.
Nông nghiệp chiếm 11,4% tổng lượng phát thải khí nhà kính (GHG) tại châu Âu, chủ yếu từ chăn nuôi gia súc. Nguồn phát thải bao gồm khí methane từ quá trình tiêu hóa của gia súc, khí thải từ phân bón hóa học và việc lưu trữ, phát tán phân chuồng.
Pháp, Đức và Ba Lan là những nước phát thải GHG nông nghiệp lớn nhất EU, nhưng Đan Mạch – nước xuất khẩu lớn các sản phẩm sữa và thịt lợn – cũng xếp không xa phía sau. Chăn nuôi hiện là nguồn phát thải khí nhà kính lớn thứ hai ở quốc gia này, chỉ sau ngành năng lượng.
Tranh cãi về thuế carbon đối với chăn nuôi
Dự thảo thuế carbon của Đan Mạch, dù chưa được Quốc hội thông qua, đã vấp phải phản đối mạnh mẽ từ nông dân.
Ông Peter Kiær, Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp Bền vững Đan Mạch, cho rằng loại thuế này sẽ phản tác dụng và khiến nông dân phải chuyển sản xuất sang các quốc gia khác:“Nông dân Đan Mạch muốn là những người xanh nhất và sử dụng công nghệ tốt nhất để giảm ô nhiễm. Nhưng thuế sẽ khiến chúng tôi khó đầu tư vào công nghệ xanh. Nếu Đan Mạch là nước duy nhất áp dụng thuế carbon, tôi sẽ không thể cạnh tranh và buộc phải ngừng sản xuất thịt lợn.”
Ông Kiær nhấn mạnh rằng biện pháp này chỉ có thể thành công nếu được áp dụng trên toàn châu Âu.
Quan điểm từ giới khoa học
Bà Jette Bredahl Jacobsen, Phó Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Khoa học về Biến đổi Khí hậu châu Âu, đồng ý rằng cần có biện pháp mạnh hơn ở cấp độ châu Âu để giảm phát thải trong nông nghiệp:“Chúng ta cần áp dụng một cơ chế định giá trong nông nghiệp và khuyến khích giảm phát thải. Đồng thời, chính sách nông nghiệp chung của EU cũng phải được sửa đổi. Hiện nay, một phần lớn trợ cấp đang được dành cho các hình thức sản xuất phát thải cao thay vì hỗ trợ các phương thức sản xuất ít carbon hơn.”
Khó khăn trong chính sách toàn châu Âu
Dưới áp lực từ nông dân, Ủy ban châu Âu đã từ bỏ kế hoạch tích hợp các biện pháp cụ thể về nông nghiệp vào mục tiêu khí hậu cho năm 2040.
Dự án thuế carbon của Đan Mạch đang mở ra cuộc tranh luận lớn về tính công bằng và tính khả thi khi một quốc gia tiên phong thực hiện chính sách này mà không có sự đồng thuận toàn EU. Liệu mô hình này có thể trở thành tiêu chuẩn cho châu Âu hay chỉ là một bước đi đơn lẻ đầy rủi ro?
