Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đã tạo ra "cao tốc" giúp hàng hóa Việt Nam tiến sâu hơn vào thị trường EU. Với EVFTA, nhiều mặt hàng chủ lực như gạo, da giày, và sản phẩm gỗ đã tận dụng tối đa ưu đãi thuế quan để tăng trưởng mạnh mẽ.

Ngành gạo: tăng trưởng vượt bậc

Gạo là một trong những mặt hàng tiêu biểu hưởng lợi từ EVFTA. Trước khi hiệp định có hiệu lực, kim ngạch xuất khẩu gạo Việt Nam sang EU chỉ đạt 10 triệu USD vào năm 2019. Tuy nhiên, đến năm 2022, con số này đã tăng lên hơn 25 triệu USD, ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng nhờ các loại gạo chất lượng cao như ST24 và ST25. Thị trường Đức, Pháp, và Hà Lan là những điểm đến chính cho gạo Việt tại EU. Cho đến năm 2023 con số xuất khẩu gạo của Việt Nam đã tăng lên đạt 34 triệu USD.

Bên cạnh đó, với lộ trình giảm thuế từ EVFTA, các loại gạo thơm của Việt Nam chỉ phải chịu mức thuế nhập khẩu 0% so với trước đây. Điều này không chỉ giúp giá gạo Việt cạnh tranh hơn mà còn mở rộng thị trường tại EU, đặc biệt là tại các nước như Pháp và Đức, nơi người tiêu dùng có xu hướng lựa chọn các sản phẩm chất lượng cao.

Ngành da giày: khẳng định vị thế

Ngành da giày cũng đã có những bước tiến vượt bậc nhờ EVFTA. Trước đây, các sản phẩm da giày xuất khẩu sang EU thường phải chịu mức thuế từ 12-15%. Tuy nhiên, sau khi EVFTA có hiệu lực, mức thuế này đã giảm đáng kể, giúp doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh tốt hơn trên thị trường EU. Trong năm 2021, kim ngạch xuất khẩu da giày Việt Nam sang EU đạt 5,8 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2020. Đáng chú ý, xuất khẩu da giày Việt Nam sang EU đạt 7 tỷ USD trong năm 2023, tăng 16% so với năm 2022. Điều này thể hiện sự tận dụng hiệu quả của các doanh nghiệp trong ngành đối với các ưu đãi mà EVFTA mang lại.

Ngoài ra, các doanh nghiệp da giày cũng đã tích cực đầu tư vào công nghệ sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của EU. Điều này không chỉ giúp gia tăng giá trị xuất khẩu mà còn giúp ngành da giày Việt Nam xây dựng được uy tín và thương hiệu tại thị trường EU.

Ngành gỗ Việt Nam: bước tiến mới

Sản phẩm gỗ là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, và EVFTA đã giúp ngành này đạt được những thành tựu đáng kể. Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang EU đạt gần 1 tỷ USD, tăng 12% so với năm 2021. Ngoài ra, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt gần 1,1 tỷ USD trong năm 2023, tăng 10% so với năm trước. Các thị trường chính bao gồm Đức, Hà Lan, và Bỉ, nơi mà các sản phẩm nội thất từ gỗ Việt Nam được ưa chuộng.

Lợi ích từ việc giảm thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm gỗ vào EU đã giúp doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tiếp cận nhiều hơn với người tiêu dùng châu Âu. Việc xây dựng chuỗi cung ứng bền vững và đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường của EU cũng là yếu tố quan trọng giúp ngành gỗ Việt Nam gia tăng sức cạnh tranh trên thị trường này.

Thách thức và cơ hội: đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe

Mặc dù EVFTA đã mở ra nhiều cơ hội, nhưng các doanh nghiệp Việt Nam cũng phải đối mặt với không ít thách thức. Thị trường EU có những tiêu chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường, điều này đòi hỏi các doanh nghiệp Việt phải liên tục nâng cao chất lượng sản phẩm và quy trình sản xuất.

Thị trường Pháp là một ví dụ điển hình, nơi mà hàng hóa Việt Nam phải cạnh tranh với các sản phẩm từ các quốc gia khác như Thái Lan và Trung Quốc. Để vượt qua những thách thức này, doanh nghiệp Việt Nam cần xây dựng chiến lược xuất khẩu bền vững, tập trung vào chất lượng và thương hiệu, đồng thời tăng cường hợp tác với các đối tác EU để nắm bắt xu hướng tiêu dùng và thị hiếu của người dân châu Âu.

EVFTA đã, đang và sẽ tiếp tục là một động lực mạnh mẽ giúp hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường EU. Với những kết quả tích cực từ các ngành hàng chủ lực như gạo, da giày và sản phẩm gỗ, EVFTA thực sự là "con đường cao tốc" đưa hàng Việt tiến xa hơn trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa những cơ hội mà EVFTA mang lại, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu mạnh mẽ, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường EU.