Vừng là một trong những cây trồng lâu đời nhất được canh tác để lấy hạt, chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh.

Trước đây, vừng được tiêu thụ nhiều nhất ở khu vực Nam Âu như Hy Lạp và Ý. Tuy nhiên, hiện nay, nhu cầu về vừng đã lan rộng ra nhiều quốc gia khác, đặc biệt là ở Bắc Âu. Các nước này sử dụng hạt vừng trong sản xuất bánh mì, sản phẩm hữu cơ cho người ăn kiêng và những người quan tâm đến sức khỏe. Do vừng là loại cây khó trồng và khá đắt đỏ ở châu Âu, nhu cầu tiêu dùng cao cùng nguồn cung hạn chế tạo ra cơ hội lý tưởng cho các nhà xuất khẩu nông sản từ các nước nhiệt đới như Việt Nam.

Thị trường vừng Bắc Âu

Thị trường vừng ở Bắc Âu đang chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể, phần lớn do sự phổ biến của ẩm thực châu Á, Địa Trung Hải và Trung Đông. Người tiêu dùng Bắc Âu ngày càng quan tâm đến chế độ ăn uống lành mạnh, dẫn đến nhu cầu cao về các sản phẩm chứa vừng. Tuy nhiên, châu Âu nói chung và Bắc Âu nói riêng không thể tự sản xuất đủ lượng vừng để đáp ứng nhu cầu này, do đó phải tăng cường nhập khẩu từ các thị trường khác, đặc biệt là từ châu Á, nơi có điều kiện khí hậu thuận lợi cho việc canh tác vừng.

Yêu cầu nhập khẩu và an toàn thực phẩm

Khi xuất khẩu vừng vào thị trường Bắc Âu, các doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về an toàn thực phẩm và kiểm dịch thực vật của Liên minh châu Âu (EU). Tất cả các loại hạt, bao gồm vừng, đều phải có giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, xác nhận sản phẩm không mang mầm bệnh hoặc sâu hại cụ thể. Ngoài ra, EU đã tăng cường kiểm soát nhập khẩu đối với vừng, đặc biệt chú trọng đến nguy cơ nhiễm khuẩn salmonella và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Ví dụ, quy định (EU) 2020/1540 yêu cầu Ấn Độ phải kiểm tra trước các lô hàng vừng xuất khẩu sang EU để đảm bảo tuân thủ mức dư lượng tối đa cho phép đối với ethylene oxide. Việc không tuân thủ các quy định này có thể dẫn đến việc lô hàng bị từ chối nhập khẩu hoặc tiêu hủy.

Cơ hội cho sản phẩm vừng hữu cơ

Thị trường vừng hữu cơ ở Bắc Âu đang mở ra nhiều cơ hội cho các nhà xuất khẩu. Để tiếp cận thị trường này, sản phẩm phải được sản xuất theo phương pháp hữu cơ, tuân thủ quy định (EU) 2018/848. Sau khi được chứng nhận, sản phẩm có thể sử dụng logo hữu cơ của EU, giúp tăng độ tin cậy và giá trị thương hiệu. Tuy nhiên, việc duy trì các tiêu chuẩn hữu cơ đòi hỏi tất cả các cây trồng luân canh cũng phải được sản xuất theo phương pháp này, điều này có thể là thách thức đối với nông dân.

Chiến lược tiếp cận thị trường Bắc Âu

Để thành công trong việc xuất khẩu vừng vào thị trường Bắc Âu, các doanh nghiệp cần:

• Đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm: Tuân thủ các quy định của EU về an toàn thực phẩm và kiểm dịch thực vật, đảm bảo sản phẩm không chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt mức cho phép và không nhiễm khuẩn.
• Chứng nhận hữu cơ: Nếu hướng đến thị trường vừng hữu cơ, cần áp dụng phương pháp canh tác hữu cơ và đạt được chứng nhận theo quy định của EU.
• Xây dựng thương hiệu: Tạo dựng thương hiệu mạnh mẽ, nhấn mạnh vào chất lượng, nguồn gốc và lợi ích sức khỏe của sản phẩm để thu hút người tiêu dùng Bắc Âu.
• Hiểu biết về thị trường: Nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường Bắc Âu, bao gồm thị hiếu người tiêu dùng, kênh phân phối và đối thủ cạnh tranh, để xây dựng chiến lược tiếp cận hiệu quả.

Việc xuất khẩu vừng vào thị trường Bắc Âu đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của EU. Tuy nhiên, với nhu cầu ngày càng tăng và nguồn cung hạn chế, đây là cơ hội tiềm năng cho các doanh nghiệp xuất khẩu từ Việt Nam.