Thị trường chè Nga là một trong những thị trường lớn trên thế giới, đứng thứ 4 sau Ấn Độ, Trung Quốc và Thổ Nhỹ Kỳ. Điều này có được do hầu hết người dân Nga đều uống chè và chè là một trong những loại đồ uống yêu thích.
(Hình ảnh chỉ mang tính minh họa)
Thị trường nội địa:
Thị trường chè Nga là một trong những thị trường lớn trên thế giới, đứng thứ 4 sau Ấn Độ, Trung Quốc và Thổ Nhỹ Kỳ. Điều này có được do hầu hết người dân Nga đều uống chè và chè là một trong những loại đồ uống yêu thích.
Hầu hết các sản phẩm chè đều được sản xuất tại các nhà máy nằm trên lãnh thổ nước Nga, dự báo năm 2018 sẽ chiếm đến 80% lượng chè trên thị trường Nga (năm 2013 là 60%). Vì vậy, cạnh tranh trên thị trường chè nội địa Nga hiện nay diễn ra hầu hết là giữa các công ty nội địa của Nga và điều dễ nhận thấy là mỗi năm lại xuất hiện thêm nhiều thương hiệu và nhãn hiệu chè mới.
Kết quả nghiên cứu thời gian qua cho thấy, trong 5 năm trở lại đây mức tiêu thụ chè của người dân Nga có xu hướng giảm rõ rệt (phần lớn được thay thế bằng thói quen dùng cà phê tăng lên). Năm 2011 lượng chè tiêu thụ là 181,9 nghìn tấn, năm 2016 giảm xuống còn 158,4 nghìn tấn, năm 2017 tăng nhẹ lên 161,6 nghìn tấn. Hy vọng trong thời gian tới lượng chè tiêu thụ sẽ trở lại ngưỡng trước đây.
Các doanh nghiệp lớn nhất trên thị trường nội địa Nga là Orimi Trade (St. Petersburg) chiếm 30% thị phần, tiếp theo là "May tea" chiếm khoảng 19%, "Unilever Rus" chiếm 13%, Ahmad Tea Ltd chiếm 11%, và nhóm công ty Sapsan (Akbar, Gordon) chiếm 10%. Năm công ty này đều sản xuất chè ở Nga và chiếm hơn 80% thị trường chè nội địa của Nga. Tổng giá trị thị trường chè tại Nga năm 2016 vào khoảng 162 tỷ rúp, năm 2017 là 167 tỷ rúp (xấp xỉ 3 tỷ USD).
Theo Cơ quan thống kê LB Nga - Rosstat, trong những năm gần đây đã có sự gia tăng đáng kể về giá chè tại Nga. Mức tăng giá mạnh nhất diễn ra vào năm 2015, khi chè đóng gói tăng 30,7%, và chè lá tăng 40%. Năm 2016 giá cả đã tăng chậm lại, chỉ tăng ít hơn 5% đối với cả hai loại chè. Năm 2017 giá chè cao nhất là ở Matxcơva và thấp nhất là ở Vùng Privolzsky. Thị trường chè tại Nga gần như phụ thuộc hoàn toàn vào chè nguyên liệu nhập khẩu, ở Nga chè chỉ được trồng tại Vùng Krasnodar và Adygey, nhưng số lượng hầu như không đáng kể.
Nhập khẩu:
Trong những năm gần đây, nhập khẩu chè của Nga liên tục giảm, năm 2011 lượng chè nhập khẩu là 188,2 nghìn tấn thì 5 năm sau, năm 2016 lượng chè nhập khẩu chỉ còn 164,1 nghìn tấn, tuy nhiên năm 2017 lượng chè nhập khẩu tăng lên 168,7 nghìn tấn. Kết quả nghiên cứu thị trường cho thấy, trong thập kỷ trước lượng chè nhập khẩu vào Nga cũng có biến động tương tự, nên có thể lượng chè nhập khẩu sẽ tăng vào những năm tới.
Cơ cấu mặt hàng chè nhập khẩu gồm 90% là trà đen và 10% trà xanh. Trong đó chè nguyên liệu chưa đóng gói chiếm đến 92,9% tổng khối lượng chè nhập khẩu. Do đó, chè được đóng gói hầu hết tại các nhà máy trên lãnh thổ LB Nga.
Chè được tiêu thụ ở dạng gói chiếm 60-70% thị phần trên thị trường và được dự báo là sẽ khó tăng trong thời gian tới, vì hiện nay nhu cầu uống chè tự pha để được nhìn thấy chè trước khi uống đang ngày càng tăng lên.
Cơ cấu thị trường nhập khẩu chè của Nga khá ổn định, hầu như ít thay đổi qua các năm.Trước đây, Sri Lanka là nước xuất khẩu chè hàng đầu sang Nga, nhưng 3 năm trở lại đây tình hình đã thay đổi do khủng hoảng đã tác động tiêu cực đến khối lượng nhập khẩu trà Ceylon đắt tiền, đồng thời làm tăng nguồn cung cấp chè rẻ tiền hơn từ Kenya và Trung Quốc. Ấn Độ đã thay thế Sri Lanka trở thành nước xuất khẩu chè lớn nhất sang Nga. Chè Việt Nam được nhập khẩu vào Nga nằm ở phân khúc giá hạng trung bình nên lượng nhập khẩu từ Việt Nam ổn định qua hàng năm, ít có biến động mạnh về lượng.
Theo thống kê của Hải quan LB Nga, các nước chính xuất khẩu chè sang Nga năm 2017 gồm: Ấn Độ (49,6 nghìn tấn), Sri Lanka (36,6 nghìn tấn), Kenya (22,2 nghìn tấn), Việt Nam (18,3 nghìn tấn), Trung Quốc (14,5 nghìn tấn).
Xuất khẩu:
Theo Tổng giám đốc hiệp hội "Rostraikofe" Ramaz Chanturia, định hướng phát triển của ngành chè của Nga trong những năm tới sẽ là xuất khẩu các sản phẩm chè sang các thị trường lân cận của các nước CIS, Đông và Tây Âu, và Trung Đông.
Trong nhiều năm, khối lượng xuất khẩu chè được chế biến và đóng gói trên lãnh thổ Nga đã giảm từ 8,5 nghìn tấn năm 2013 xuống còn 5,7 nghìn tấn vào năm 2016. Năm 2017, lượng chè xuất khẩu đã có dấu hiệu tăng lên (khoảng 7 nghìn tấn). Các doanh nghiệp Nga đã dần thích nghi với tình hình thị trường, sản xuất các sản phẩm cạnh tranh hơn, và khai thác mạnh hơn thị trường các nước láng giềng. Các tổ chức chính phủ đã tích cực hỗ trợ tổ chức cho doanh nghiệp Nga tham gia các hội chợ triển lãm và tạo nhiều điều kiện thuận lợi, giúp các doanh nghiệp Nga tự tin hơn khi xâm nhập vào thị trường lân cận mới như Azerbaijan, Gruzia, Trung Quốc, Moldova, Ucraina, Ấn Độ.
