Sau khi Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU) ký Hiệp định thương mại tự do (VN-EAEU FTA), kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Nga tăng nhanh, đạt 5,5 tỷ USD năm 2021, tăng gần 90% so với năm 2016, trong đó xuất khẩu của nước ta sang Nga đạt 3,2 tỷ USD, tăng 100% so với năm 2016.
Tuy nhiên, từ sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra (tháng 2/2022), tình hình địa chính trị - kinh tế không thuận lợi đã tác động tiêu cực tới thương mại song phương Việt Nam - Nga. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nga năm 2022 giảm trên 51%.
Trong bối cảnh đó, Đại sứ quán Việt Nam tại Nga đã kịp thời báo cáo tình hình, đề xuất kiến nghị tới cơ quan chức năng; phối hợp với đơn vị liên quan của cả hai nước, triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ, tháo gỡ các vướng mắc trong thương mại song phương, trong đó tập trung vào vấn đề thanh toán, vận tải, đi lại của người dân và thương nhân hai nước.
Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Nga đã tích cực làm việc với các hiệp hội ngành hàng để cập nhật thông tin về tình hình thị trường và trao đổi các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đồng thời, phối hợp tổ chức nhiều buổi làm việc trực tuyến để kết nối hợp tác kinh doanh giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Nga trong các lĩnh vực thủy sản, nông sản...
Thương vụ cũng thường xuyên trao đổi, tư vấn trực tiếp cho các doanh nghiệp về tình hình thị trường, hợp tác với các doanh nghiệp Nga; hỗ trợ tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn, tranh chấp trong thực hiện hợp đồng của các doanh nghiệp hai nước; tư vấn, hỗ trợ các doanh nghiệp Việt tham gia các triển lãm tại Nga.
Trong khuôn khổ chương trình Ngày Việt Nam tại Nga vào tháng 10/2023, Đại sứ quán đã phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức thành công Triển lãm hàng Việt Nam chất lượng cao tại Trung tâm Đa chức năng Hà Nội - Moscow với hơn 50 doanh nghiệp tham gia và Diễn đàn giao thương doanh nghiệp Việt Nam - Nga với hơn 200 đại biểu tham dự, qua đó góp phần tích cực quảng bá cho sản phẩm Việt Nam tại thị trường Nga.
Cho đến nay, với sự nỗ lực chung của hai bên, các trở ngại về thanh toán, vận tải đã từng bước được giải quyết, kim ngạch thương mại song phương sau khi sụt giảm mạnh trong năm 2022 bước đầu phục hồi.
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa giữa Việt Nam và Nga năm 2023 đạt 3,6 tỷ USD, tăng 2,3% so với năm 2022. Trong 4 tháng đầu năm 2024, kim ngạch thương mại song phương tăng trưởng 55,9% so với cùng kỳ năm 2023, đạt 1,57 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu đạt 761,9 triệu USD (tăng 49%), nhập khẩu đạt 806,7 triệu USD (tăng 62,6%).
Nhiều nhóm hàng xuất khẩu có tăng trưởng cao trong 4 tháng đầu năm 2024 như: Thủy sản đạt 59,4 triệu USD (tăng 70,1% so với cùng kỳ năm 2023); hạt điều đạt 23,9 triệu USD (tăng 112,9%); hạt tiêu đạt 9,9 triệu USD (tăng 121,9%); gạo đạt 2,7 triệu USD (tăng 285%); bánh kẹo và sản phẩm từ ngũ cốc đạt 9,2 triệu USD (tăng 86,8%); hàng dệt may đạt hơn 259,7 triệu USD (tăng 134,8%)...
Việt Nam và Nga đã thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện từ năm 2012. Tháng 5/2015, Việt Nam và EAEU có Nga là thành viên, đã ký kết VN-EAEU FTA. Hiện nay, sau 8 năm thực hiện, khoảng gần 90% các mặt hàng xuất khẩu từ hai bên có mức thuế nhập khẩu 0% hoặc ở mức rất thấp. Đây là điều kiện hết sức thuận lợi để doanh nghiệp hai nước tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư.
Để sử dụng hết các ưu đãi VN-EAEU FTA mang lại, đồng thời tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng thương mại song phương cao trong năm nay và thời gian tới, Đại sứ quán và Thương vụ Việt Nam tại Nga đề nghị các doanh nghiệp hai nước, đặc biệt là doanh nghiệp Việt Nam, tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, đặc biệt là tham gia các hội chợ triển lãm chuyên ngành tại thị trường của nhau, qua đó tìm hiểu thị trường, tìm kiếm khách hàng nhằm thiết lập quan hệ kinh doanh. Cơ quan đại diện tại Nga luôn sẵn sàng phối hợp, tư vấn và hỗ trợ kết nối hợp tác kinh doanh, đầu tư cho doanh nghiệp hai nước.
