Trong bối cảnh thương mại điện tử ngày càng giữ vai trò trụ cột của kinh tế số, việc nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ cho doanh nghiệp và nhà bán hàng địa phương trở thành yêu cầu cấp thiết. Ngày 10 tháng 12 năm 2025, tại TP. Hồ Chí Minh, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) tổ chức Hội nghị đào tạo nâng cao năng lực ứng dụng và phát triển Thương mại điện tử, qua đó mở ra không gian phát triển mới cho sản phẩm Việt trên thị trường trong nước và quốc tế.

Thương mại điện tử Việt Nam: Trụ cột của nền kinh tế số

Mở đầu hội nghị, các chuyên gia đã phác họa bức tranh tổng quan về thị trường TMĐT Việt Nam và thế giới. TMĐT đang ngày càng khẳng định vị thế là lĩnh vực tiên phong, đóng vai trò động lực và trụ cột trong quá trình phát triển kinh tế số. Tại Việt Nam, quy mô thị trường TMĐT năm 2024 ước đạt khoảng 25 tỷ USD và dự kiến chạm mốc 35 tỷ USD vào năm 2025, với tốc độ tăng trưởng duy trì ở mức 25% mỗi năm.

Cùng với đó, xu hướng dịch chuyển mạnh sang thương mại di động (M-commerce) và thương mại xã hội (Social Commerce) đang chiếm ưu thế, hiện chiếm khoảng 73% tổng giao dịch TMĐT toàn cầu. Các hình thức như livestream, video mua sắm (shoppable video) giúp rút ngắn đáng kể hành trình từ nội dung đến đơn hàng, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (MSME) tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị số.

Shopee: Hệ sinh thái toàn diện và “bệ phóng” xuất khẩu trực tuyến

Tại hội nghị, đại diện Shopee Việt Nam đã chia sẻ về vai trò của nền tảng trong việc kết nối, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm địa phương. Với mô hình “plug-and-play” (chỉ cần đăng ký và bán), Shopee góp phần giảm thiểu rào cản công nghệ, tạo điều kiện để các doanh nghiệp nhỏ có thể tiếp cận người tiêu dùng và cạnh tranh bình đẳng với các thương hiệu lớn trên cùng một sàn giao dịch.

Hệ sinh thái dịch vụ toàn diện của Shopee, từ hạ tầng công nghệ, hệ thống thanh toán bảo mật đến mạng lưới logistics hỏa tốc (giao hàng trong 4 giờ), giúp nhà bán hàng tối ưu hóa hoạt động vận hành. Đặc biệt, các chương trình xúc tiến thương mại như “Hàng Việt tôi yêu” hay các trang microsite dành riêng cho đặc sản địa phương (Hà Nội, Thái Nguyên…) đã góp phần nâng cao nhận diện thương hiệu địa phương trên môi trường số.

Một điểm nhấn đáng chú ý là cơ hội xuất khẩu trực tuyến B2C. Shopee hiện hỗ trợ nhà bán hàng Việt Nam tiếp cận 5 thị trường quốc tế gồm Malaysia, Singapore, Philippines, Thái Lan và Đài Loan. Điển hình là thương hiệu giày Erosska & CO., với doanh thu xuất khẩu chiếm khoảng 10% tổng GMV hằng năm, cho thấy tiềm năng lớn của hàng Việt khi tận dụng hiệu quả mô hình “bán hàng toàn cầu”. Nhờ các tính năng tự động đồng bộ sản phẩm, dịch thuật ngôn ngữ và hỗ trợ thủ tục hải quan, người bán có thể “ngồi tại nhà bán xuyên quốc gia”.

TikTok và chiến lược “Địa phương vươn mình”

Nếu Shopee nổi bật về hạ tầng vận hành thì TikTok tạo sức bật nhờ sự kết hợp giữa nội dung giải trí và thương mại (Shoppertainment). Với các hashtag nội dung liên quan đến dự án cộng đồng đạt hơn 7 tỷ lượt xem, TikTok đang trở thành không gian để các giá trị và tinh hoa hàng Việt được lan tỏa mạnh mẽ.

Chiến lược “Địa phương vươn mình” được TikTok triển khai phối hợp cùng chính quyền địa phương, hướng tới xây dựng hiện diện số cho 3.321 xã, phường trên cả nước (dLocals). Thông qua các hashtag theo tên địa phương, nội dung về con người, sản phẩm, lễ hội và bản sắc văn hóa được truyền tải sinh động bằng video ngắn và livestream.

Thực tế cho thấy, TikTok Shop đã mang lại những kết quả tích cực cho nhiều địa phương. Tại Sìn Hồ (Lai Châu), chỉ trong 3 giờ livestream ngay tại vườn, 4 tấn khoai sâm đất đã được tiêu thụ thông qua hoạt động MegaLIVE. Tại xã Ea Knuec (Đắk Lắk), một phiên livestream do trực tiếp Bí thư xã chủ trì đã tạo hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ, góp phần xây dựng thương hiệu sầu riêng Amikao tiêu chuẩn A+ và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương theo hướng bền vững.

Đáng chú ý, tại Ea Knuec, Đảng ủy xã đã trực tiếp tham gia xây dựng phương án giá dựa trên 6 nhóm chi phí TMĐT, đồng thời triển khai các giải pháp logistics sáng tạo như thiết kế giỏ nhựa riêng và sử dụng thùng carton 5 lớp đục lỗ, giúp sầu riêng bảo đảm chất lượng trong quá trình vận chuyển.

Ứng dụng AI và kỹ năng nội dung – chìa khóa nâng cao tỷ lệ chuyển đổi

Hội nghị dành nhiều thời gian hướng dẫn học viên ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào hoạt động kinh doanh TMĐT. AI đang từng bước tái định hình trải nghiệm mua sắm, từ gợi ý sản phẩm cá nhân hóa đến hỗ trợ thử sản phẩm ảo (AR Try-On).

Các chuyên gia trực tiếp hướng dẫn sử dụng các công cụ như ChatGPT, Gemini để xây dựng kịch bản video ngắn. Để đạt hiệu quả, người bán cần tập trung vào nội dung đánh giá chân thực, hướng dẫn ngắn gọn hoặc yếu tố giải trí gắn với giá trị sản phẩm. Việc duy trì tần suất đăng tải đều đặn và tối ưu hóa hồ sơ kênh được xác định là những bước đi quan trọng để xây dựng một “cửa hàng toàn cầu” chỉ với một chiếc điện thoại thông minh.

Hướng tới thương mại điện tử xanh và tuân thủ pháp lý

Phát triển TMĐT bền vững không chỉ được đo bằng doanh thu mà còn gắn với trách nhiệm xã hội và môi trường. Xu hướng TMĐT xanh, sử dụng bao bì thân thiện môi trường và logistics carbon thấp, đang dần trở thành tiêu chuẩn mới của thị trường.

Song song với đó, hội nghị nhấn mạnh yêu cầu tuân thủ pháp luật và đạo đức kinh doanh trong môi trường số. Hoạt động kinh doanh trực tuyến cần bảo đảm tính minh bạch, tôn trọng khách hàng và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Dự thảo Luật Thương mại điện tử vừa được quốc hội thông qua được kỳ vọng sẽ tăng cường quản lý hoạt động livestream và tiếp thị liên kết, tạo hành lang pháp lý lành mạnh cho doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển bền vững.

Hội nghị đào tạo nâng cao năng lực ứng dụng và phát triển thương mại điện tử cho thấy Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới của kinh tế số, trong đó bản sắc và giá trị sản phẩm của các địa phương có thêm điều kiện để tiếp cận thị trường trên không gian số. Thông qua việc khai thác hiệu quả các nền tảng thương mại điện tử lớn như Shopee và TikTok, doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, có thêm cơ hội mở rộng kênh phân phối, nâng cao khả năng tiêu thụ nông sản, sản phẩm thủ công và hàng hóa nội địa tại thị trường trong nước và quốc tế.

Thực tiễn triển khai cho thấy, thương mại điện tử đang trở thành một trong những công cụ quan trọng hỗ trợ các địa phương phát huy lợi thế sản phẩm, đổi mới phương thức tiếp cận thị trường và nâng cao giá trị gia tăng. Khi được trang bị đầy đủ hạ tầng công nghệ, kỹ năng số và nội dung phù hợp, các chủ thể sản xuất – kinh doanh ở địa phương có thể từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị của nền kinh tế số, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội theo hướng bền vững.