Tính tới tháng 3/2017, Đức là thị trường tiêu thụ tôm lớn thứ 3 của Việt Nam trong khối EU, chiếm 3% tổng XK tôm của Việt Nam đi các thị trường. XK tôm sang Đức trong quý I/2017 đạt 18,4 triệu USD; giảm 22,8% so với cùng kỳ năm 2016.
XK tôm Việt Nam sang Đức chủ yếu là tôm chân trắng với quý I năm nay, XK tôm chân trắng chiếm 83% tổng XK tôm sang thị trường này, tôm sú chiếm 12%, còn lại là tôm biển.
Đối với sản phẩm tôm chân trắng, Đức chủ yếu NK tôm chân trắng sống/tươi/đông lạnh từ Việt Nam về để tiêu thụ trong nước và chế biến tái XK. Bên cạnh đó, Đức cũng khá ưa chuộng các mặt hàng như tôm hấp và tôm lột vỏ.
Trong 10 năm (2007-2016), XK tôm Việt Nam sang Đức không ổn định. XK tôm Việt Nam sang Đức đạt đỉnh vào năm 2014 với trên 140,3 triệu USD, tăng mạnh 245% so với mức thấp nhất vào năm 2007 (40,6 triệu USD). Từ 2007-2011, XK tôm Việt Nam sang Đức liên tục tăng trưởng và đạt giá trị cao nhất vào năm 2011, sau đó giảm và đạt đỉnh năm 2014. Năm 2015 và 2016, giá trị XK tôm sang Đức giảm so với năm 2014 do biến động tiền tệ thế giới, giá tôm giảm và đồng EUR mất giá do bất ổn chính trị ở EU như sự kiện Brexit, tổng thống Italy từ chức…
Hình minh hoạ
Theo ITC, trên thị trường Đức, Việt Nam là nhà cung cấp tôm lớn thứ hai sau Hà Lan, chiếm khoảng 16% tổng NK tôm của Đức. Hai tháng đầu năm 2017, NK tôm vào Đức đạt 87,7 triệu USD; giảm 2,6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Về yếu tố cạnh tranh trên thị trường Đức, Việt Nam không phải chịu nhiều áp lực cạnh tranh về giá, thuế NK hay đối thủ. Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế GSP đối với tôm đông lạnh dạng thô khi xuất vào EU là 4.2% (cho các loại có mã HS là 030616 hoặc 030617), tôm đã sơ chế chịu thuế suất 7% (cho các loại có mã HS là 160521 và 160529) trong khi các đối thủ khác phải chịu thuế cao hơn.
Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) đã kết thúc đàm phán và dự kiến có hiệu lực từ năm 2018. EVFTA hứa hẹn sẽ tạo những ưu đãi đáng kể về thuế suất cho XK tôm Việt Nam sang Đức.
Thị trường Đức ngày càng nhập nhiều các sản phẩm tôm có thương hiệu chứng nhận. Các chuỗi siêu thị lớn ở Tây Âu trong đó có Đức thể hiện rõ nhất xu hướng này. Hiện chứng nhận phổ biến nhất là Global GAP. Các chuỗi siêu thị ở Tây Âu mới đây còn tham vọng rằng tất cả các sản phẩm tôm của họ phải được chứng nhận của Hội đồng Nuôi trồng thủy sản (ASC). Do vậy, ASC dự kiến sẽ ngày càng trở lên quan trọng ở Đức.
Để tăng kim ngạch XK thị trường này, DN Việt Nam cần đẩy mạnh việc quảng cáo thông qua các hội chợ triển lãm, cũng như giới thiệu những chứng nhận uy tín của DN về chất lượng sản phẩm để tăng sự tin tưởng của người tiêu dùng.
Đức là thị trường nhạy cảm về giá nên sản phẩm tôm chân trắng giá phải chăng của Việt Nam đang được ưa chuộng ở Đức. NK mặt hàng này của Đức có xu hướng tăng, các DN Việt Nam nên tận dụng để đẩy mạnh XK sang đây.
