Theo bà Trần Thu Quỳnh, Tham tán thương mại Thương vụ Việt Nam tại Canada, chiến dịch mua hàng Canada cũng có thể có lợi ích với thương mại và đầu tư của Việt Nam nếu chúng ta làm tốt công tác khai thác xuất xứ cộng gộp trong Hiệp định CPTPP.

Lần đầu tiên xuất khẩu vượt mốc 10 tỷ USD sang Canada

Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, xuất khẩu cả năm 2024 của Việt Nam sang Canada đã đạt trên 6,37 tỷ USD, tăng 13,5% so với cùng kỳ năm 2023.

Trong khi đó, theo số liệu sở tại trong năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 10,6 tỷ USD hàng hóa vào Canada, tăng 8,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là lần đầu tiên xuất khẩu Việt Nam vượt mốc 10 tỷ USD trong lịch sử thương mại với Canada.

Cũng theo số liệu sở tại, Việt Nam ghi nhận mức thặng dư thương mại khoảng 9,9 tỷ USD với Canada. Còn theo số liệu của Việt Nam, Việt Nam thặng dư trên 5,5 tỷ USD với Canada.

Nếu so với mức nhập khẩu các tháng đầu năm, trong cả quý 4/2024 mức xuất khẩu của Việt Nam sang địa bàn tăng đột biến (khoảng 570-590 triệu USD/tháng), tăng hơn trung bình 20%. Đây cũng là những mức nhập khẩu cao nhất tính theo tháng của Canada từ Việt Nam trong hai năm qua, tính từ tháng 9/2022.

Trong top 10 đối tác thương mại hàng đầu của Canada, Việt Nam tiếp tục giữ vững vị trí đối tác nhập khẩu lớn thứ 7 của Canada. Trong các nước ASEAN, Việt Nam tiếp tục là đối tác nhập khẩu quan trọng nhất của Canada, chiếm gần 45% tổng kim ngạch Canada nhập khẩu từ khu vực.

Đáng chú ý, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực khác của Việt Nam lại tăng rất mạnh. Trong đó có máy móc thiết bị lò phản ứng tăng tới 90% so với cùng kỳ năm ngoái, vươn lên là mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch lớn thứ 2 của Việt Nam sang địa bàn; máy vi tính tăng 35%.

Trong top 10 sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang địa bàn, nhiều mặt hàng khác ghi nhận tăng trưởng trở lại hoặc tăng trưởng cao ở mức 2 chữ số: dệt may tăng 10%, giày dép tăng 16%, thủy sản tăng 22%, gỗ tăng 22%...

Các sản phẩm nông sản cũng có sự tăng trưởng tốt: hạt điều tăng 21%, cà phê tăng 16%, rau quả tăng 44%, bánh kẹo và sản phẩm ngũ cốc tăng 30% hạt tiêu tăng 81%.

Trong năm 2024, đáng lưu ý sắt thép và các mặt hàng sắt thép cũng có sự tăng trưởng trở lại so với năm 2023 (kim loại thường tăng 25% và sản phẩm từ sắt thép tăng 30%). Nguyên nhân là do tác động của việc áp thuế của Canada lên toàn bộ các mặt hàng sắt thép nhập khẩu từ Trung Quốc, dẫn đến sự chuyển dịch này.

Làm tốt công tác khai thác xuất xứ cộng gộp trong Hiệp định CPTPP

Trong tháng 1/2025, Canada sửa đổi quy trình hành chính xem xét lại giá trị thông thường và giá trị xuất khẩu. Theo đó các nhà xuất khẩu vẫn chịu trách nhiệm điều chỉnh giá xuất khẩu để phản ánh các thay đổi về chi phí và điều kiện thị trường. Tuy nhiên, quy trình của Cơ quan dịch vụ biên giới Canada (CBSA) để xem xét là độc lập và sẽ diễn ra thường xuyên hơn (cấp độ hàng năm chứ không phải 3-5 năm như hiện nay).

Theo các chuyên gia, trước các chính sách thay đổi của thị trường Canada, đây có thể là cơ hội cho xuất khẩu Việt Nam, song doanh nghiệp cần thận trọng trước các biện pháp phòng vệ thương mại của nước này.

Cụ thể, ngày 23/1/2025, CBSA cũng đã gửi thư cho Việt Nam thông báo kết thúc rà soát giá trị thông thường và giá xuất khẩu đối với mặt hàng ghế bọc đệm có xuất xứ từ Trung Quốc và Việt Nam. Đồng thời cho biết một số doanh nghiệp Việt Nam đã không cung cấp đầy đủ thông tin theo yêu cầu của CBSA, nên phải chịu mức thuế chống bán phá giá là 179,5%. Tiếp đó, ngày 31/1/2025, Cơ quan dịch vụ biên giới Canada (CBSA) đã ban hành kết luận rà soát giá trị thông thường và giá xuất khẩu đối với mặt hàng ống dẫn dầu có xuất xứ hoặc nhập khẩu từ một số nước trong đó có Việt Nam. Theo đó, một số doanh nghiệp Việt Nam đã không cung cấp đầy đủ thông tin theo yêu cầu của CBSA nên phải chịu mức thuế chống bán phá giá là 37,4%.