Đại sứ Việt Nam tại Đan Mạch Lương Thanh Nghị chia sẻ với phóng viên báo Công Thương trước thềm Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Đan Mạch tổ chức ngày 5/9 tới.

Liên tục từ đầu năm 2022 đến nay, nhiều doanh nghiệp Đan Mạch đã vào Việt Nam để triển khai các dự án đầu tư lớn như Lego, Pandora. Tháng 11 tới, dự kiến sẽ có hơn 30 doanh nghiệp Đan Mạch vào Việt Nam cùng với Thái tử kế vị Đan Mạch. Đại sứ đánh giá như thế nào về tiềm năng thu hút đầu tư của thị trường Việt Nam với các doanh nghiệp Đan Mạch?

Qua nghiên cứu và trao đổi, tôi được biết các doanh nghiệp Đan Mạch, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chủ yếu là các công ty gia đình, vận hành tương đối khép kín, ưu tiên thị trường trong nước và Bắc Âu nhưng do sự biến động của tình hình thế giới, trong bối cảnh tính bất định gia tăng do ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch Covid-19, cọ xát trong quan hệ giữa các nước lớn hay cuộc xung đột Nga-Ukraine hiện nay, cũng đang phải hướng ra bên ngoài nhằm đối phó với tình trạng đứt gẫy các chuỗi cung ứng, sản xuất, vận tải. Một mặt, các doanh nghiệp này duy trì hoạt động kinh doanh, sản xuất trong nước và các thị trường truyền thống, mặt khác, chủ động tìm kiếm các thị trường mới, chuyển dịch đầu tư, thương mại. Trong bối cảnh đó, Việt Nam nổi lên như là một điểm đến hấp dẫn vì một số lý do chính như sau:

Thứ nhất, chiến lược phát triển của Việt Nam và Đan Mạch hiện nay có rất nhiều điểm tương đồng và phù hợp như lấy phát triển bền vững làm mục tiêu xuyên suốt, xác định tiến hành chuyển đổi xanh, chuyển đổi số là biện pháp có tính dài hạn. Quan hệ giữa hai nước cũng đang có những bước phát triển rất tích cực trên cơ sở đôi bên cùng có lợi, tạo tiền đề cho hợp tác trên nhiều cấp độ, lĩnh vực. Bên cạnh đó, trong hợp tác kinh tế, phát triển, hai bên đang có khá nhiều lợi ích song trùng, đặc biệt trong các lĩnh vực mà Đan Mạch có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu như năng lượng, nông nghiệp, thực phẩm, chuyển đổi số…

Thứ hai, Việt Nam có môi trường đầu tư hấp dẫn với một nền kinh tế tăng trưởng nhanh, ổn định, có lực lượng lao động trẻ với chi phí cạnh tranh, có các chính sách khuyến khích và thu hút đầu tư nước ngoài hấp dẫn, và đặc biệt có hệ thống 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) mà các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tại Việt Nam sẽ được hưởng nhiều ưu đãi khi xuất khẩu sang các thị trường này.

Cụ thể, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), có hiệu lực từ ngày 01/08/2020 và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư giữa EU và Việt Nam (EVIPA) sớm đi vào hiệu lực sẽ là cú hích quan trọng để thu hút đầu tư từ các nước EU, trong đó có Đan Mạch. Minh chứng cho điều này là từ đầu năm tới nay, Đan Mạch vươn lên vị trí thứ ba trong các nước đầu tư vào Việt Nam, với tổng vốn đầu tư mới là 1,32 tỷ USD.

Bên cạnh đó, trong trao đổi với nhiều doanh nghiệp Đan Mạch, tôi được biết họ cũng đánh giá cao tư duy, tay nghề và sự sáng tạo của lao động Việt Nam, cho rằng yếu tố này rất phù hợp với văn hoá kinh doanh của các doanh nghiệp Đan Mạch.

Thứ ba, cũng không thể không kể đến một số lợi thế so sánh của Việt Nam về địa chiến lược, địa kinh tế. Việt Nam nằm ở giao điểm giữa Đông Bắc Á và Đông Nam Á, giữa Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo nên có lợi thế lớn về logistics, vận tải, dễ dàng tiếp cận các thị trường trong khu vực.

Có thể nói, tiềm năng thu hút đầu tư của Việt Nam đối với các doanh nghiệp nước ngoài, cụ thể với doanh nghiệp Đan Mạch hiện nay là rất lớn, đặc biệt sau khi các tập đoàn lớn như Lego, Pandora quyết định đầu tư vào Việt Nam.

Qua tiếp xúc với các doanh nghiệp Đan Mạch, tôi nhận thấy có sự háo hức và kỳ vọng rất lớn đối với thị trường Việt Nam. Điều quan trọng là ta cần có những chính sách cụ thể với tầm nhìn dài hạn để vừa thu hút hơn nữa các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có các nhà đầu tư Đan Mạch, vừa tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp yên tâm làm ăn, sản xuất, đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam.

Nguồn vốn đầu tư từ Đan Mạch có ý nghĩa rất quan trọng vì còn hỗ trợ cho mục tiêu tăng trưởng xanh của Việt Nam. Vậy, để tạo điều kiện tốt nhất cho việc thu hút đầu tư từ quốc gia này, Việt Nam cần lưu ý đến những vấn đề gì?

Hiện nay, kinh tế xanh hay kinh tế tuần hoàn đang là xu hướng phát triển tất yếu của các nước trên thế giới. Đan Mạch luôn là một trong những quốc gia đi đầu trong các vấn đề bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh, sạch, và bền vững. Thu hút đầu tư từ Đan Mạch không đơn thuần chỉ là thu hút vốn đầu tư vào sản xuất mà còn giúp ta đạt được mục tiêu phát triển kinh tế xanh, thân thiện với môi trường như đã được đề ra trong “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050” cũng như tinh thần chuyển trọng tâm từ ưu tiên số lượng sang chất lượng, thu hút các dự án đầu tư chất lượng cao, công nghệ hiện đại được đưa ra tại Đại hội XIII của Đảng. Trên cơ sở đó, để tạo điều kiện tốt nhất cho việc thu hút đầu tư chất lượng cao từ Đan Mạch, tôi cho rằng cần lưu ý một số điểm như sau:

Thứ nhất, ta cần có cách tiếp cận dài hạn, xuyên suốt và nhất quán đối với mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững do qua tiếp xúc với chính giới và doanh nghiệp Đan Mạch, tôi được biết Đan Mạch đánh giá rất cao khát vọng phát triển xanh và bền vững của Việt Nam, như phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc Việt Nam cam kết đưa mức phát thải ròng về “0” vào năm 2050 tại COP26 vừa qua. Đan Mạch đang coi Việt Nam là “hình mẫu” về chuyển đổi xanh, phát triển bền vững và cam kết sẽ đồng hành, hỗ trợ Việt Nam hiện thực hoá các mục tiêu này.

Thứ hai, do khoảng 70% khí phát thải của Việt Nam hiện nay đến từ công nghiệp năng lượng, trong chiến lược quy hoạch năng lượng quốc gia ta cần đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, từ điện than sang điện gió, điện mặt trời, như vậy sẽ thu hút được nhiều đầu tư hơn nữa từ Đan Mạch, một trong những nước đi đầu thế giới về phát triển năng lượng tái tạo với nhiều mô hình thành công như cảng điện gió lớn nhất Bắc Âu Esbjerg, trung tâm thử nghiệm tua-bin gió ngoài khơi Østerild, trung tâm điều hành hệ thống truyền tải gió ngoài khơi Eneginet, nhà máy sản xuất tua-bin gió Siemens Gamesa…

Thứ ba, khoảng thời gian từ nay đến năm 2030, mốc đầu tiên trong Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh không phải là quá dài, do vậy ta cần triển khai đồng bộ, quyết liệt ở tất cả các cấp, từ trung ương tới địa phương, từ các ngành tới các lĩnh vực do tăng trưởng xanh và phát triển bền vững không phải là câu chuyện “một sớm, một chiều,” có thể mang lại kết quả ngay tức thì. Bên cạnh đó, mặc dù Việt Nam hiện là một trong các đối tác ưu tiên hàng đầu của Đan Mạch, tiềm năng hợp tác là rất lớn nhưng cơ hội không tồn tại mãi mà ta cần tranh thủ, nắm bắt do không chỉ Việt Nam mà nhiều quốc gia đang phát triển khác cũng có nhu cầu thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực chuyển đổi xanh với những nước đi đầu về tăng trưởng xanh như Đan Mạch.

Và cuối cùng, từ thực tiễn kết quả hợp tác giữa hai nước thời gian qua, tôi cảm nhận “dư địa” hợp tác hiện nay giữa Việt Nam và Đan Mạch còn nhiều. Tuy nhiên, trên cơ sở lợi ích chung, vì mục tiêu phát triển bền vững của đất nước, tôi thiết nghĩ cần có những “đột phá” trong hợp tác giữa hai nước trong một số lĩnh vực cụ thể. Hiện nay, tôi được biết phía Đan Mạch cũng có nhu cầu mở rộng, nâng cấp và làm sâu sắc hơn nữa các lĩnh vực hợp tác với Việt Nam, đặc biệt liên quan đến các mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Cùng với đầu tư, thương mại Việt Nam-Đan Mạch cũng có sự tăng trưởng rất mạnh thời gian qua. Đây là kết quả đáng ghi nhận trong bối cảnh hậu đại dịch Covid-19. Xin Đại sứ chia sẻ đôi nét về vấn đề này? Hiệp định EVFTA đã đóng góp ra sao cho thành công chung đó?

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong 7 tháng năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Đan Mạch tăng 22,2%, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Đan Mạch tăng 43,1%. Đáng chú ý, mặt hàng phương tiện vận tải và phụ tùng tăng gần gấp 5 lần, giày dép tăng 130%, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của ta như thủy sản, dệt may, túi xách, va-li, mũ, ô dù đều có mức tăng trưởng trên 60%, mặt hàng cà phê trước chưa được tiêu thụ nhiều tại Đan Mạch, cũng đang có sự chuyển biến, đạt mức tăng 31%.

Đóng góp vào sự tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu tại thị trường này trước hết phải kể đến Hiệp định EVFTA. Đây là một hiệp định toàn diện đã và đang giúp mở rộng hơn nữa các cơ hội kinh doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam và Đan Mạch thông qua cải thiện khả năng tiếp cận thị trường và giải quyết các rào cản thương mại mà các doanh nghiệp có thể gặp phải. Các quy tắc và thực tiễn minh bạch cung cấp sự ổn định và dễ dự báo cho các doanh nghiệp, cho phép các doanh nghiệp yên tâm triển khai các kế hoạch dài hạn. Hiệp định này cũng dỡ bỏ gần như tất cả thuế quan giữa EU và Việt Nam, giúp các doanh nghiệp Đan Mạch hào hứng với thị trường Việt Nam hơn, nhất là trong bối cảnh các doanh nghiệp này có nhu cầu lớn trong việc tìm kiếm thị trường mới để chuyển dịch đầu tư và kinh doanh như đã đề cập ở trên.

Bên cạnh đó, đóng góp không kém phần quan trọng là công tác thông tin, tuyên truyền, vận động về cơ hội đầu tư và kinh doanh tại Việt Nam cho các doanh nghiệp Đan Mạch. Thực hiện chỉ đạo của Bộ Ngoại giao lấy công tác ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế làm trọng tâm, thời gian qua Đại sứ quán Việt Nam tại Đan Mạch và Thương vụ đã tích cực triển khai công tác quảng bá, cung cấp thông tin đến các doanh nghiệp Đan Mạch qua các kênh như website, bản tin, tập san, sách tiếng Anh về Việt Nam để doanh nghiệp Đan Mạch ngày càng biết đến Việt Nam và cơ hội kinh doanh tại Việt Nam.

Được biết, ngày 5/9 tới, Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Đan Mạch sẽ được tổ chức. Đâu là những mục tiêu mà diễn đàn này hướng tới?

Ngày 05/9/2022 tại Copenhagen, Đan Mạch, Đại sứ quán Việt Nam tại Đan Mạch sẽ phối hợp với một số đơn vị liên quan của Việt Nam và Đan Mạch tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Đan Mạch: Hợp tác trong chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Đây là hoạt động nằm trong chuỗi các sự kiện nhằm kỷ niệm 77 năm Quốc khánh và 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Như đã đề cập, hiện nay công tác ngoại giao kinh tế là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu của các cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài, trong đó có Đại sứ quán Việt Nam tại Đan Mạch. Với mong muốn thúc đẩy hợp tác giữa Việt Nam và Đan Mạch, đặc biệt trong các lĩnh vực có tính chiến lược hiện nay là chuyển đổi xanh (green transition) và chuyển đổi số (digital transformation), chúng tôi tổ chức Diễn đàn với mong muốn quảng bá về cơ hội kinh doanh tại Việt Nam đến các doanh nghiệp Đan Mạch và kết nối không chỉ giới doanh nghiệp mà cả các nhà hoạch định chính sách và giới học giả của hai bên. Đây sẽ là dịp để hai bên thiết lập, mở rộng quan hệ, tìm kiếm cơ hội hợp tác, cũng như trao đổi, chia sẻ các bài học kinh nghiệm, tìm kiếm các giải pháp liên quan đến tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, vì lợi ích của doanh nghiệp và người dân hai nước.

Chúng tôi cũng hy vọng thông qua việc tổ chức Diễn đàn này và một số hoạt động văn hoá, nghệ thuật khác giúp giới thiệu đến bạn bè và đối tác Đan Mạch hình ảnh một Việt Nam vừa có bề dày, truyền thống văn hoá, lịch sử, vừa năng động, hấp dẫn, có khát vọng, thu hút được sự quan tâm, ủng hộ của doanh nghiệp và người dân Đan Mạch đối với việc củng cố và làm sâu sắc quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Đan Mạch.

Câu hỏi cuối cùng, Đại sứ có lời khuyên gì cho doanh nghiệp Việt Nam để tận dụng tốt cơ hội gia tăng xuất khẩu sang Đan Mạch?

Đan Mạch là quốc gia có dân số ít, thị trường tương đối nhỏ nhưng lại có yêu cầu rất cao đối với tiêu chuẩn hàng hóa tiêu dùng trong nước. Đây là thị trường có mức GDP bình quân đầu người cao thứ 6 trên thế giới và luôn đi đầu trong xu hướng tiêu dùng mới. Do vậy, các doanh nghiệp xuất khẩu được sang thị trường Đan Mạch sẽ có “chứng chỉ” để xuất khẩu đi các thị trường khác.

Các doanh nghiệp Việt Nam muốn xuất khẩu sang Đan Mạch cần lưu ý tuân thủ các qui định chung về nhập khẩu vào thị trường EU mới chỉ là điều kiện cần, chưa phải là điều kiện đủ. Để hàng hóa được chấp nhận tại thị trường Đan Mạch, các doanh nghiệp cần lưu ý đáp ứng cả các điều kiện bổ sung của người tiêu dùng Đan Mạch.

Người tiêu dùng Đan Mạch vốn có thu nhập thuộc hàng cao nhất thế giới nên các sản phẩm đặc sắc, mới lạ, có lợi cho sức khỏe, bảo vệ môi trường, các sản phẩm gắn với các câu chuyện vùng miền, có chỉ dẫn địa lý sẽ dễ dàng được đón nhận. Nói chung, trong nhiều trường hợp, người tiêu dùng Đan Mạch quan tâm đến nhãn mác của sản phẩm và các chứng chỉ, câu chuyện được in trên đó còn hơn cả bản thân sản phẩm.

Đối với thực phẩm, người Đan Mạch ngày càng có xu hướng tiêu thụ thực phẩm hữu cơ với phương pháp sản xuất bền vững, ít tác động đến môi trường. Đối với các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày, họ có xu hướng chọn các sản phẩm đơn giản, tiện dụng, dùng được nhiều lần, sử dụng các nguyên vật liệu tái chế... Văn hóa tiêu thụ và vứt bỏ với các sản phẩm có vòng đời ngắn dần bị tẩy chay.  Nền kinh tế tạo rác sẽ được thay thế bằng nền kinh tế tuần hoàn. Do vậy, các doanh nghiệp Việt Nam cần đón đầu các xu hướng này để điều chỉnh sản xuất, gia tăng cơ hội xuất khẩu không chỉ sang Đan Mạch mà còn sang các nước khác.