Ngày 24⁄7⁄2022, Tổng thống Algeria Abdelmadjid Tebboune đã ký Luật số 22-18 về đầu tư sau khi được lưỡng viện quốc hội nước này thông qua.
Luật mới đưa ra một loạt các biện pháp nhằm cụ thể hóa các cam kết của Tổng thống liên quan đến cải thiện môi trường đầu tư và bảo đảm các điều kiện phù hợp để giải phóng tinh thần sáng tạo, đa dạng hóa nền kinh tế quốc dân trong khuôn khổ tầm nhìn chung và ổn định, có tính đến các nguyên tắc về tự do đầu tư, minh bạch và bình đẳng theo quy định của Hiến pháp năm 2020. Nội dung luật nêu rõ việc tái tổ chức khung thể chế về đầu tư khi ấn định những nhiệm vụ của Hội đồng đầu tư quốc gia về đề xuất, phối hợp và đánh giá việc thực hiện chính sách quốc gia về đầu tư. Luật cũng thay đổi tên gọi của Cơ quan phát triển đầu tư quốc gia (ANDI) thành Cơ quan xúc tiến đầu tư Algeria với vai trò xúc tiến, đồng hành cùng các nhà đầu tư thông qua việc thành lập chế độ một cửa quy mô quốc gia đối với các dự án lớn và đầu tư nước ngoài, thành lập cửa duy nhất phi tập trung đối với lĩnh vực đầu tư trong nước, chú trọng tăng cường các quyền của địa phương thông qua việc nâng cao tay nghề các tổ chức và cơ quan hành chính nhà nước liên quan, giảm thời gian xử lý hồ sơ xuống còn 1 tháng, mở rộng phạm vi bảo đảm cho việc chuyển vốn đầu tư và doanh thu ra nước ngoài cho các nhà đầu tư không thường trú tại Algeria. Cơ quan xúc tiến đầu tư Algeria sẽ trực thuộc Thủ tướng Chính phủ thay vì trực thuộc Bộ trưởng Bộ Công nghiệp như trước đây. Cơ quan này cũng phụ trách việc đấu tranh chống quan liêu thông qua việc số hóa các thủ tục liên quan đến đầu tư bằng cách thành lập một nền tảng kỹ thuật số về nhà đầu tư và cấp ngay lập tức giấy chứng nhận đăng ký dự án đầu tư. Những nội dung đáng chú ý khác trong Luật đầu tư mới là giảm kim ngạch nhập khẩu và áp dụng các hình phạt tối đa những người cản trở hoạt động đầu tư không phân biệt chức vụ và trách nhiệm như thế nào. Những hệ thống khuyến khích đầu tư trong các lĩnh vực ưu tiên (nông nghiệp, mỏ, y tế, dịch vụ từ xa, du lịch…) sẽ được thực hiện. Khung pháp lý về đầu tư sẽ được ổn định với thời hạn tối thiểu là 10 năm, đơn giản hóa và giảm quyền lực của chính quyền trong lĩnh vực này, tăng cường chế độ một cửa, xử lý đầu tư trực tiếp nước ngoài theo cách tiếp cận thực tế. Chính phủ hi vọng những nỗ lực này sẽ được bù đắp bởi việc chuyển giao công nghệ cho phép Algeria tích hợp các chuỗi giá trị quốc tế. Những thay đổi này sẽ tạo điều kiện thu hút đầu tư nước ngoài vốn không ngừng giảm sút trong những năm qua. Theo Hội nghị Liên hiệp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD), sau khi đạt đỉnh 2,75 tỷ USD vào năm 2009, các khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Algeria đã không vượt quá 2 tỷ USD kể từ năm 2012 đến nay. Riêng năm 2021, dòng vốn FDI vào Algeria chỉ đạt 870 triệu USD trong khi năm 2020 là 1,14 tỷ USD.
Thương vụ Việt Nam tại Algeria giới thiệu những nội dung chính của Luật đầu tư 2022 để các doanh nghiệp trong nước quan tâm tham khảo:
Những mục tiêu của Luật đầu tư
Các quy định trong luật số 22-18 nhằm khuyến khích đầu tư với mục đích: Phát triển các lĩnh vực ưu tiên có giá trị gia tăng cao; bảo đảm phát triển lãnh thổ bền vững và cân bằng; phát huy giá trị các nguồn tài nguyên thiên nhiên và nguyên liệu địa phương; tạo điều kiện cho việc chuyển giao công nghệ và phát triển tính đổi mới và nền kinh tế tri thức; phổ biến sử dụng những công nghệ mới; thúc đẩy tạo việc làm lâu dài và nâng cao năng lực cho người lao động; tăng cường và cải thiện khả năng cạnh tranh của nền kinh tế trong nước cũng như năng lực xuất khẩu.
Những nguyên tắc luật
Quyền tự do đầu tư: Mọi thể nhân hay pháp nhân, trong nước hay ngoài nước, cư trú hay không cư trú muốn đầu tư đều được tự do quyết định đầu tư với việc tôn trọng pháp luật và quy định hiện hành. Công khai và bình đẳng trong việc xử lý các khoản đầu tư.
Khung thể chế
Những cơ quan phụ trách đầu tư gồm Hội đồng quốc gia về đầu tư và Cơ quan xúc tiến đầu tư Algeria.
Hội đồng quốc gia về đầu tư phụ trách việc đề xuất chiến lược của Nhà nước về đầu tư, giám sát sự liên kết chung và đánh giá việc thực hiện. Hội đồng này có nhiệm vụ soạn thảo báo cáo đánh giá hàng năm gửi Tổng thống.
Cơ quan xúc tiến đầu tư Algeria phối hợp với các cơ quan và tổ chức hữu quan, phụ trách việc xúc tiến và nâng cao giá trị đầu tư và tính hấp dẫn của Algeria ở trong nước cũng như ngoài nước bằng cách phối hợp với các cơ quan đại diện ngoại giao, lãnh sự quán Algeria ở nước ngoài; thông tin và vận động giới doanh nghiệp; bảo đảm quản lý nền tảng kỹ thuật số cho nhà đầu tư; đăng ký và xử lý hồ sơ đầu tư; đồng hành cùng nhà đầu tư trong việc hoàn thành những thủ tục gắn liền với đầu tư; quản lý những ưu đãi, kể cả những ưu đãi liên quan đến khoản tiền đầu tư của những dự án đã khai hoặc đăng ký trước ngày công bố luật này; theo dõi tiến độ của những dự án đầu tư.
Tại Cơ quan xúc tiến đầu tư có thành lập «các cửa duy nhất» gồm: chế độ 1 cửa cho các dự án lớn và dự án đầu tư nước ngoài và các cửa duy nhất phi tập trung. Cơ quan này thu phí xử lý hồ sơ đầu tư.
Cửa duy nhất (hay chế độ một cửa) đối với các dự án lớn và đầu tư nước ngoài: Có thẩm quyền quốc gia, giữ vai trò đối thoại, phụ trách nhiệm vụ đồng hành để hoàn thành tất cả các bước cần thiết nhằm cụ thể hóa các dự án đầu tư lớn và đầu tư nước ngoài.
Các cửa duy nhất phi tập trung: Là những bộ phận giữ vai trò đối thoại với các nhà đầu tư ở quy mô địa phương, bảo đảm nhiệm vụ hỗ trợ và đồng hành cùng các nhà đầu tư để hoàn thành các thủ tục liên quan đến đầu tư. Bộ phận một cửa cho các dự án đầu tư lớn, những dự án đầu tư nước ngoài và các cửa duy nhất phi tập trung bao gồm đại diện các cơ quan và chính quyền trực tiếp phụ trách việc làm thủ tục liên quan đến cụ thể hóa các dự án đầu tư; cấp các quyết định, giấy phép và mọi văn bản liên quan đến thực hiện hoạt động gắn với dự án đầu tư; cấp đất dành cho đầu tư; theo dõi việc thực hiện các cam kết của nhà đầu tư.
Một nền tảng kỹ thuật số cho nhà đầu tư do Cơ quan xúc tiến đầu tư quản lý, cho phép cung cấp mọi thông tin cần thiết, nhất là những cơ hội đầu tư tại Algeria, việc cấp đất, những biện pháp khuyến khích, ưu đãi đầu tư cũng như các thủ tục liên quan. Nền tảng kỹ thuật số này được kết nối với những hệ thống thông tin của các cơ quan, chính quyền phụ trách hoạt động đầu tư, cho phép phi vật chất hóa toàn bộ những thủ tục và hoàn thành các thủ tục đầu tư bằng hình thức trực tuyến. Đây cũng là công cụ định hướng, đồng hành và theo dõi đầu tư kể từ khi đăng ký đến giai đoạn khai thác.
Những ưu đãi trong Luật đầu tư của Algeria
Các khoản đầu tư theo điều 4 của Luật này có thể được hưởng một trong những chế độ ưu đãi sau đây:
1. Chế độ khuyến khích theo lĩnh vực ưu tiên
2. Chế độ khuyến khích theo khu vực mà Nhà nước dành sự quan tâm đặc biệt
3. Chế độ khuyến khích đầu tư mang tính cải thiện cơ cấu
Điều kiện tiên quyết: Phải đăng ký tại Cơ quan xúc tiến đầu tư
- Để hưởng những ưu đãi theo quy định của Luật này, trước khi thực hiện, các khoản đầu tư phải được đăng ký tại chế độ một cửa có thẩm quyền
- Việc đăng ký đầu tư được cụ thể hóa qua việc cấp 1 bản xác nhận có kèm theo danh mục tài sản và dịch vụ được hưởng ưu đãi dành cho nhà đầu tư để làm việc với các cơ quan hữu quan (Nghị định thực thi số 22-299 ngày 8/9/2022).
Những ưu đãi dành cho các chế độ ưu tiên khác nhau
Ngoài những khuyến khích về thuế và thuế quan trong khuôn khổ luật chung, các khoản đầu tư nằm trong chế độ ưu tiên được hưởng :
Tổng hợp các ưu đãi
Trong trường hợp thực hiện hoạt động chung hoặc nhiều hoạt động, chỉ có những hoạt động nằm trong danh mục ưu tiên mới được quyền hưởng những ưu đãi của luật này.
- Doanh nghiệp được hưởng ưu đãi phải có bộ phận kế toán cho phép xác định doanh thu và kết quả tương ứng với các hoạt động liên quan.
- Không áp dụng đồng thời các ưu đãi có cùng bản chất được pháp luật hiện hành quy định với những ưu đãi ghi trong luật này. Trong trường hợp này, dự án đầu tư được hưởng những ưu đãi cao nhất trong số đó.
Thời hạn thực hiện
- Các khoản đầu tư cần được thực hiện trong thời hạn không quá 03 năm.
- Thời hạn này có thể nâng lên 5 năm cho các khoản đầu tư thuộc chế độ các khu vực ưu tiên và chế độ các khoản đầu tư cải thiện cơ cấu.
- Thời hạn thực hiện có thể gia hạn 12 tháng nếu việc thực hiện đầu tư vượt tiến độ quy định.
- Thời hạn thực hiện bắt đầu tính từ ngày đăng ký đầu tư tại Cơ quan Xúc tiến đầu tư hoặc kể từ ngày được cấp phép xây dựng trong các trường hợp được yêu cầu.
Thời hạn ưu đãi trong giai đoạn khai thác
Thời hạn ưu đãi trong giai đoạn khai thác được xác định trên cơ sở các thang đánh giá, có tính đến những mục tiêu nêu ở điều 2 nói trên và những tiêu chí đưa ra cho mỗi chế độ ưu tiên.
Các khoản đầu tư mở rộng hoặc nâng cấp được hưởng ưu đãi trong giai đoạn khai thác theo tỷ lệ các khoản đầu tư mới so với tổng vốn đầu tư thực hiện (Nghị định thực thi số 22-302 ngày 8/9/2022).
