Đó là chủ đề của Diễn đàn Thương mại điện tử xuyên biên giới 2025 (VOIEF) do Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) và Kênh Truyền hình Kinh tế tài chính VITV tổ chức sáng ngày 18⁄12.
Phát biểu khai mạc tại Diễn đàn, bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, những năm gần đây TMĐT tiếp tục khẳng định vai trò là động lực tăng trưởng của kinh tế số Việt Nam. Bất chấp bối cảnh còn nhiều thách thức, thị trường vẫn duy trì đà tăng trưởng hai chữ số. Năm 2025, quy mô TMĐT bán lẻ cán mốc 31 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng hơn 25% và chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước. Việt Nam giữ vững vị trí trong Top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất thế giới và đứng thứ 3 về quy mô thị trường ở ASEAN (sau Indonesia và Thái Lan).
"TMĐT xuyên biên giới nổi lên như một kênh mở rộng thị trường hiệu quả cho doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là khối doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa; nhiều mô hình bán lẻ trực tuyến đã vươn tới người tiêu dùng ở các thị trường khu vực và quốc tế" - Phó Cục trưởng Lại Việt Anh nhấn mạnh.
Bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phát biểu khai mạc Diễn đàn
Theo bà Lại Việt Anh, năm 2025 đánh dấu bước chuyển quan trọng về thể chế và chiến lược đối với TMĐT. Bộ Công Thương đã hoàn thiện hai văn bản quan trọng, đóng vai trò nền móng cho giai đoạn phát triển tiếp theo của TMĐT:
Thứ nhất, Kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2026-2030 theo Quyết định 1568/QĐ-BCT, có hiệu lực từ ngày 03/6/2025, với định hướng tiên phong - xanh - bao trùm.
Thứ hai, Luật TMĐT (đã được Quốc hội biểu quyết thông qua vào ngày 10/12/2025) bám sát 6 nhóm chính sách lớn về nền tảng; mạng xã hội TMĐT; TMĐT xuyên biên giới; livestream/affiliate; dịch vụ hỗ trợ; và TMĐT xanh. Đây là khuôn khổ pháp lý quan trọng để thúc đẩy TMĐT phát triển lành mạnh, minh bạch, an toàn, trong đó có hoạt động TMĐT xuyên biên giới; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Theo con số thống kê của Bộ Công Thương, năm 2024, tổng xuất nhập khẩu trực tuyến đạt 4.1 tỷ USD, trong đó xuất khẩu trực tuyến đạt 1.7 tỷ USD. Sang đến năm 2025, xuất khẩu trực tuyến ước tính tăng 18% đạt 2 tỷ USD, nâng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trực tuyến đạt 4.45 tỷ USD. Đây là tính hiệu tích cực cho thấy: (i) nhu cầu quốc tế đối với sản phẩm Việt Nam qua kênh số tiếp tục tăng; (ii) doanh nghiệp trong nước, nhất là DN siêu nhỏ, DNNVV, đang khai thác hiệu quả các nền tảng số, công cụ quảng bá – phân phối xuyên biên giới; (iii) các điều kiện hỗ trợ như thanh toán an toàn, logistics quốc tế, tuân thủ và bảo vệ người tiêu dùng đã có bước cải thiện. Trên đà này, nếu tiếp tục hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng sản phẩm – dữ liệu, và thúc đẩy chuẩn hoá xanh, TMĐT xuyên biên giới sẽ còn nhiều dư địa bứt phá.
Diễn đàn năm nay với chủ đề “Đưa xuất khẩu trực tuyến thành điểm sáng của TMĐT” với hai phiên trao đổi về: Chiến lược xuất nhập khẩu tới năm 2030; các tác động chính sách – pháp luật, trong đó có Luật TMĐT; và kinh nghiệm, công cụ hỗ trợ xuất khẩu trực tuyến từ các doanh nghiệp; Các giải pháp thực thi cho doanh nghiệp: nền tảng - dữ liệu - công cụ số; mở rộng thị trường khu vực qua xuất khẩu trực tuyến; giải pháp thanh toán an toàn, thuận tiện; và các giải pháp giúp nâng cao uy tín chuỗi cung ứng.
Theo ông Bùi Trung Kiên - Phó Chủ tịch VECOM, thương mại điện tử Việt Nam, trong đó có xuất khẩu trực tuyến, đang bước sang giai đoạn “cất cánh”. Nếu được hỗ trợ bằng các chính sách đồng bộ và triển khai bài bản, thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ phát huy mạnh mẽ vai trò trong chiến lược phát triển kinh tế số quốc gia, đặc biệt mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận trực tiếp thị trường quốc tế, giảm chi phí và rút ngắn chuỗi trung gian.
Chia sẻ tại Diễn đàn, bà Nguyễn Thúy Anh, Phó trưởng Phòng Chuyển đổi số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã phân tích những tác động trực tiếp của Luật Thương mại điện tử đối với hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới - một mảng đang tăng trưởng nhanh nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức quản lý.
Theo bà Nguyễn Thúy Anh, các số liệu về thương mại điện tử Việt Nam trong năm 2025 cho thấy quy mô thị trường đã đạt khoảng 31 tỷ USD, tăng trưởng trên 25%, chiếm gần 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Đáng chú ý, Việt Nam hiện nằm trong Top 3 thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất châu Á, chỉ sau Indonesia và Philippines.
Trong bối cảnh đó, Luật Thương mại điện tử, cùng với Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2026 - 2030 được Bộ Công Thương xác định là hai trụ cột chính sách quan trọng, vừa quản lý, vừa thúc đẩy thị trường phát triển theo hướng bền vững, minh bạch và có trách nhiệm hơn.
Thông tin thêm về Luật Thương mại điện tử vừa được thông qua, bà Nguyễn Thúy Anh nhấn mạnh, lần đầu tiên, Luật Thương mại điện tử dành một chương riêng để quy định về thương mại điện tử có yếu tố nước ngoài. Đây được xem là bước chuyển quan trọng trong tư duy quản lý, khi pháp luật không còn tiếp cận thương mại điện tử xuyên biên giới như một phần “phụ lục”, mà đặt nó vào vị trí trung tâm của hệ thống điều chỉnh.
Theo quy định mới, việc xác định một nền tảng thương mại điện tử nước ngoài có hoạt động tại Việt Nam không chỉ dựa vào vị trí đặt máy chủ, mà dựa trên mức độ tham gia thực chất vào thị trường Việt Nam. Các dấu hiệu nhận diện bao gồm việc nền tảng có hiển thị tiếng Việt, sử dụng tên miền “.vn”, hoặc đạt đến một ngưỡng giao dịch nhất định với người tiêu dùng Việt Nam.
“Cách tiếp cận này phản ánh đúng bản chất của thương mại điện tử trong kỷ nguyên số, nơi hoạt động kinh doanh không còn phụ thuộc vào biên giới vật lý”, bà Nguyễn Thúy Anh khẳng định.
Trong khuôn khổ Diễn đàn, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số công bố Báo cáo Thương mại điện tử xuyên biên giới 2025, cung cấp dữ liệu thị trường, xu hướng tiêu dùng và định hướng chính sách.
